بررسی و تطبیق موارد پرخطر تست غربالگری سه‌ماهه دوم بارداری با نتایج آمنیوسنتز جهت تشخیص آنوپلوئیدی‌ها در بیمارستان الزهرا تبریز

پیش‌زمینه و هدف: تشخیص زودرس ناهنجاری‌های مادرزادی در اوایل بارداری و ختم آن‌ها می‌تواند از تولد نوزادان معلول که سربار خانواده و جامعه می‌باشند جلوگیری نماید. مطالعه حاضر باهدف تعیین و تطبیق موارد پرخطر تست غربالگری سه‌ماهه دوم بارداری با نتایج آمنیوسنتز جهت تشخیص آنوپلوئیدی‌ها انجام شد. مواد و روش‌ها: این مطالعه توصیفی- تحلیلی (مقطعی) در سال 1392 بر روی 205 نفر از زنان بارداری که سن حاملگی آن‌ها 15-20 هفته بود و نتایج غربالگری سندرم داون و سایر آنوپلوئیدی‌های آن‌ها قیدشده و جهت انجام آمنیوسنتز به بخش طب جنین بیمارستان الزاهرا تبریز مراجعه کرده بودند، انجام گرفت. ابزار گردآوری داده‌ها شامل پرسشنامه‌ای بود که به ترتیب شامل مشخصات واحدهای موردپژوهش، اطلاعات حاصل از نتایج تست‌های غربالگری سه‌ماهه دوم بارداری و اطلاعات حاصل از آمنیوسنتز (نتایج کاریوتیپ جنین) بود. داده‌ها پس از گردآوری با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS (نسخه 13) و آزمون‌های همبستگی، تست تی و ANOVA مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت و 05/p&le0 معنی‌دار در نظر گرفته شد. یافته‌ها: میانگین سنّی واحدهای موردپژوهش 4 ± 9/33 سال بود. AFP در 139 نفر (5/68درصد) از مادران کمتر از MOM1، Free &betahcg در 68 نفر (4/33درصد) از مادران بیشتر از MOM2، UE3 در 133 نفر (5/65درصد) از مادران کمتر از MOM1 و inhibin در 29 نفر (2/31درصد) از واحدهای موردپژوهش بیشتر از MOM2 بود. 11 مورد از جنین‌ها، مبتلا به آنوپلوئیدی بودند که 10 مورد سندرم داون و یک مورد کلاین فیلتر شناسایی گردید. بین افزایش ریسک سندرم داون و نتایج آمنیوسنتز (0001/P=0) ارتباط آماری معنی‌داری وجود داشت. اما بین افزایش ریسک تریزومی 18 و  NTD با نتایج آمنیوسنتز با 05/P&ge0 ارتباط آماری معنی‌داری وجود نداشت. سن (049/P =0) و سابقه آنومالی در فرزند قبلی (03/P =0) با نتایج غربالگری در سه‌ماهه دوم و سن (03/P =0)، تعداد زایمان (047/P =0) و تعداد فرزند زنده (036/P =0) و سابقه آنومالی در فرزند قبلی (001/P =0) با نتایج آمنیوسنتز ارتباط آماری معنی‌داری داشتند. بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به اینکه غربالگری در سه‌ماهه دوم بارداری قادر به تشخیص 11 مورد آنوپلوئیدی بود، بنابراین می‌توان گفت کارایی و سودمندی این غربالگری تا حدی است که بتواند مشکلاتی نظیر اضطراب والدین، صرف هزینه‌های بالا جهت غربالگری و انجام مداخلات غیرضروری و تهاجمی مانند آمنیوسنتز را توجیه کند. ازاین‌رو با اطمینان بالا می‌توان این روش تشخیصی را به‌عنوان روش غربالگری روتین کشوری پیشنهاد کرد.